Lời cảm tạ
“Je
parle de si loin.
Comment m’
entendez-vous?”.
“Tôi
nói từ cơi rất xa.
Ngài nghe ra
như thế nào?”.
(René Char)
Ngô Văn
Tao, người thi sĩ trong ḷng một nhà khoa học, một
trong số ít các tri kỷ vong niên của Bùi Giáng, nhận
xét: “Sự nghiệp văn
thơ của Bùi Giáng thật là một mê đồ
trận, dấn thân vào người đọc có thể
điên loạn nếu không biết giữ b́nh thản tâm
tư mà chọn lọc” (tr.3). Vâng, chữ
nghĩa được viết ra minh nhiên mà như một
khu rừng nguyên sinh. Có cây trăm thước có hoa bốn
mùa. Song, cỏ nội hoa hèn, chuồn chuồn
châu chấu vẫn đều được họ Bùi “rộng
thương" không nỡ bỏ. Cho nên, con đường
rừng nhiều nẻo, vẫn đang măi “chờ người
du tử đến nhầm hang”. Anh Tao xung phong đi
trước trong việc chọn lọc tuyển trích bằng
“một công tŕnh khiêm tốn
mở đầu”.
Anh
đề nghị “một
việc dễ dàng làm ngay được là thống kê
những câu “cách ngôn”
của nhà thơ: … những đoạn thơ ngắn
gọn, dài nhất là bốn câu mà một phần lớn
đă đi vào ḷng người. Xin dẫn đây hai câu:
“Bay về ổ chín tầng cao
Con chim vĩnh biệt quên chào mái
hiên”.
“Chín tầng cao”, “con
chim vĩnh biệt”, “chào mái hiên”… ba từ ngữ nằm
trong hai câu lục bát có cả một âm vang để tŕnh
bày và diễn giải” (tr. 6).
Tứ
thơ khiến ta nhớ đến cổ thi:
“Nhân sinh
đáo xứ tri hà tự
Ưng thị
phi hồng đạp tuyết nê
Nê
thượng ngẫu nhiên lưu trảo tích
Hồng phi
na phục kế đông tây”
Đời người nên như cánh chim hồng
ngẫu nhiên lưu dấu chân trên bùn tuyết. Chim hồng
bay khuất nào có hay! Mái hiên là nơi chim cư trú, kết đôi,
sinh nở, vui buồn… Nhưng “ổ” của nó lại ở
chín tầng cao: vương quốc của ta đâu phải
ở thế gian này! Chỉ c̣n lại chúng ta đang
ở trong “mái hiên” đi t́m chút ngấn tích của cánh hồng
bay bổng. Như một lời chào
không quên.
Xin cảm tạ Anh Tao.
Bùi Văn Nam Sơn
Nguyên Tiêu. Đinh Hợi