BÙI  THƯỜNG

(1905 - 1985)

----------O0O---------

 

Ông BÙI THƯỜNG tục danh Ô. NGHÈ THƯỜNG là thứ nam của Ông Bùi Thiệu và Bà Đỗ Thị Quốc.

Ông sinh năm Â. Tỵ (1905) tại Phú Đa.

 

Mồ côi cha từ lúc mới 3 tuổi, khi lớn lên, Ông không bao giờ làm trái ý mẹ, tỏ ra người con rất hiếu thảo (1).

Tánh Ông trầm tĩnh, đôn hậu, chơn chất, dễ thu phục tình cảm của mọi người.

 

Thuở nhỏ, Ông học Hán văn, đã tập làm thi, phú.

Nhưng sau trận cướp năm 1915, nhân đi trình báo và kêu nài với Chính quyền ở Hội An, thân mẫu Ông đã có một nhận định thức thời là cho các con chuyển sang học Tây học thay vì theo đòi Cựu học như trước.

Từ đấy Ông xuống học Tiểu học ở Hội An rồi tiếp theo, Ông trúng tuyển vào trường Quốc học ở Huế (1). Ông học chăm và giỏi, ở lớp nào cũng được thầy khen, bạn mến (1). Tốt nghiệp Cao đẳng Tiểu học năm 1924, Ông thuộc vào lớp người thi đỗ Tân học sớm nhất ở trong Tộc lúc bấy giờ.

 

Ông được bổ làm Thư ký ở Tòa Khâm, Huế, nhưng phần không muốn sống trong vòng cương tỏa của người công chức, phần cảnh nhà đơn chiết – mẹ mới mất, phải cùng các anh em lo quản trị cơ nghiệp đồ sộ của song thân – Ông đã xin nghỉ việc, lui về lo quản lý việc gia đình, vui thú nông tang (1).

 

Ông lập gia đình, kết duyên – năm Đ. Mão 1927 – với Bà HỒ THỊ PHÁN, ái nữ của Ô.B. Hồ Viết Tư, ở Trung Thái, Đại Lộc, sanh hạ được 5 nữ, 1 nam và 1 ấu vong. Từ năm N. Ngọ 1942, với thứ thất là Bà TRẦN THỊ NĂM, ái nữ của Ô.B. Trần Đình Thoan ở Đông Lâm, Đại Lộc, Ông đã sanh hạ được 5 nam, 2 nữ và một ấu vong.

 

Ông có theo các khóa giảng về Phật pháp do Đạo trưởng Bác sĩ Tâm minh Lê Đình Thám tổ chức tại Hội An. Sẵn có cái vốn kiến thức vững chắc về các nền văn hóa Đông Tây, Kim Cổ, Ông đã đi sâu vào giáo lý của đạo Từ Bi. Với Pháp danh Như Huyền, Ông đã cùng đồng bào Phật tử đứng ra thành lập Khuông hội ở trong làng và Ông bắt đầu trường trai từ đấy.

 

Mùa thu năm 1945, khi toàn dân đứng lên giành độc lập và tiếp theo, khi chiến tranh bùng nổ,- với tinh thần bài phong, đả thực,- Ông đã lần lượt tham gia vào Ủy ban Kháng chiến ở Xã và ở Huyện.

 

Nhận thấy đời sống nông thôn hợp với sở thích của Ông nhưng không thuận tiện cho sự học hành của con cái, nên sau năm 1955 Ông đã cùng gia đình vào Sài Gòn.

Lúc đầu Ông nhận dạy một số giờ ở các trường trung học Tư thục Tân Thanh, Đạt Đức và Văn Hiến. Sau đấy, từ năm 1963, Ô.B. Bác sĩ Bùi Kiến Tín đã nhờ Ông giúp Ông Bà ấy trong việc quản lý nhà thuốc ở Phú Lâm.

Trong thời gian nầy, Ông thường lui tới chùa Tuyền Lâm, tham dự các buổi thuyết pháp và sung vào Ban Hộ niệm của Chùa. Ông đã tự tay chép Bộ Kinh Pháp Hoa bằng Hán văn một cách công phu.

 

Ông cũng tham gia tích cực vào các công tác của Tộc:

-         Soạn thảo bản điều lệ của Bùi gia Vĩnh thế tương tế hội xin thành lập năm 1968.

-         Hệ thống hóa quyển Phổ hệ của Tộc in ronéo năm Canh Tuất 1970.

-         Soạn trướng, liễn nhân các dịp hiếu hỷ trong Tộc (2).

 

Ông mất ngày 01-11-Â. Sửu (1985) hưởng thọ 81 tuổi, hỏa thiêu, trí cốt phụng tự tại chùa Tuyền Lâm.

Bà chánh thất hiện ở với con tại Hội An, bà thứ thất sang đoàn tụ với con tại Úc.

 

Ông là một người đã đóng góp nhiều cho Gia tộc và đã có một đời sống đạo hạnh đáng được hậu thế noi theo.

 

Ghi chú:

 

(1)   Mồ côi cha từ non tuổi, sách đèn ra sức, sau trước mấy ai;

Thờ kính mẹ mãi trọn niềm, thầy bạn mến tài, xưa nay ít kẻ.

Thuở niên thiếu theo trào lưu Tân học, thức khuya dậy sớm,

khi Hội An, khi Thuận Hóa, đỗ đạt lắm phen;

Buổi trưởng thành ưa thi vị nông tang, gió mát trăng thanh,

gò Ông Bộ, lạch Bà Lương, nhọc nhằn không kể.

(Trích Điếu văn do Ô. Bùi Tấn Soạn)

 

(2)   -  Câu đối ở Bàn thờ Tổ tiên:

 

              TỔ ĐỨC TÔN CÔNG, THUỞ THUỞ VỮNG XÂY NỀN VĨNH ĐỊA;

              CON ĐÔNG CHÁU GIỎI, ĐỜI ĐỜI RẠNG VẺ NẾP BÙI MÔN.

 

- Bức hoành của Tộc mừng tân gia Ô. Bùi Quán:

 

LAN NGỌC TÂN ĐÌNH

 

- Bức hoành của Tộc mừng tân gia Ô. Bùi Thuần:

 

ĐƯỜNG CẦU DUY TÂN

 

- Câu đối Tộc phúng điếu nhân tang lễ Ô. Bùi Thuần:

 

PHƯỚC MÃN TAM ĐA VĨNH BẢO TIÊN PHONG QUANG VỌNG TỘC

 

 

THỌ ĐĂNG BÁT THẬP TRINH TRUYỀN TỔ ĐỨC TRÁNG LAI SANH

 

- Bức trướng Tộc phúng điếu nhân tang lễ Ô. Bùi Quán:

THẠC ĐỨC CAO PHONG