BÙI TẤN
Giáo Sư BÙI TẤN, tự Khiết
Kỷ, pháp danh Tâm Tuệ, sinh ngày 12.8. Canh Thân (1920) tại Vĩnh Trinh, Duy Xuyên, Quảng Nam.
Ông là trưởng nam của Ông Bùi Quán (Ông Chánh Bảy) và Bà
Nguyễn Thị Ngọc Thẩm, thuộc Chi Nhất, Phái Nhất
tộc Bùi Vĩnh Trinh (thế thứ 16).
Thiếu thời, Ông đã được
hấp thu nền
cựu học ở quê nhà nên sau này rất uyên thâm về
Hán học. Sau đó, Ông tiếp
tục việc học ở Huế và tốt nghiệp Tú
tài toàn phần năm 1944. Ngay sau khi tốt
nghiệp, Ông được bổ nhiệm dạy Toán ngay
tại trường trung học Khải Định
(tức trường Quốc Học ngày nay) là nơi Ông
đã theo học. Là
trưởng nam của một gia đình có nhiều em
nhỏ, lại chẳng may bị mồ côi Mẹ từ
lúc tuổi mới lên mười, Ông không tiện xa gia
đình để được theo học đại
học tại Hà Nội, Sài Gòn hay ở nước ngoài
như nhiều Vị cùng trang lứa.
Cách Mạng tháng 8 thành công và Toàn quốc
kháng chiến bùng nổ, Ông theo trường đi sơ tán
ở Quảng Trị một thời gian, sau đó về
lại Huế để sum họp với đại gia
đình vừa tản cư từ quê nhà ra Huế và
tiếp tục giảng dạy tại trường
Khải Định
Vào niên khóa 1952-1953, trường trung
học Phan Châu Trinh, Đà Nẵng được thành lập,
Ông được bổ nhiệm vào làm Hiệu trưởng,
rồi một thời gian sau, vào làm Hiệu trưởng
Trường trung học Trần Cao Vân mới mở
tại Tam Kỳ, Quảng Nam. Sau khi trường Trần
Cao Vân đã ổn định, Ông lại trở về
trường Phan Châu Trinh, Đà Nẵng tiếp tục
giảng dạy (và có thời kỳ làm Giám học) cho
tới khi nghỉ hưu sau ngày giải phóng. Trong thời
gian này, Ông đã hợp tác cùng hai vị giáo sư toán
nổi tiếng là Giáo sư Đinh Quy và Giáo Sư Lê Nguyên
Diệm soạn thảo bộ sách giáo khoa toán học
rất mẫu mực, trở thành loại sách “gối
đầu giường” cho nhiều thế hệ học
sinh các thập niên 60-70 ở miền Trung.
Từ khi nghỉ hưu cho đến
lúc qua đời vào ngày 24.01.1995, hưởng thọ 75
tuổi, Ông dành hết tâm sức và thời gian để
cùng với bà con lo việc chung của Gia tộc, nào là tái
thiết Từ đường, tu chính Phổ hệ, trùng
tu nhiều phần mộ của Tiền nhân, góp phần
đoàn kết và đưa sinh hoạt của Gia tộc
đi vào nề nếp.
Suốt đời, GS Bùi Tấn là
một tấm gương sáng về đức độ,
nghĩa tình: với Thầy, với Bạn, với môn sinh
cũng như với toàn thể Bà con ruột thịt xa
gần trong Gia tộc. GS Bùi Tấn qua đời là tổn
thất lớn lao cho
Gia Tộc, nhưng đức độ và công lao của
Giáo Sư mãi mãi là niềm tự hào và là di sản tinh
thần quý báu cho các thế hệ con cháu về sau.
Sau đây là di ảnh Cố GS BÙI TẤN
và vài hình ảnh về Lễ tưởng niệm GS
tại quê nhà Vĩnh Trinh:
MÔN SINH ĐỐI VỚI THẦY BÙI TẤN
…
“BIỂN HỌC VÔ BỜ, THƯỚC NGỌC
KHUÔN VÀNG NOI Ý SÁCH
ĐƯỜNG ĐỜI VẠN NẺO,
NÊN NGƯỜI HIỂU ĐẠO NHỚ ƠN THẦY”
(CÁC THẾ HỆ MÔN SINH KHÓC THẦY BÙI TẤN)
(…) “Kính thưa Thầy !
Nhớ những lần vào lớp
học, cả lớp đang inh ỏi, Thầy xuất hiện
nghiêm nghị như một vị quan tòa: “Im cho ! Đừng có ỷ đông !”; lớp học liền im
phăng phắc. Thầy quay lưng vào bảng đen
với viên phấn trong tay: “A phảy, B phảy, C phảy,
D phảy [ A’, B’, C’, D’ ]
! Từ một điểm ngoài một đường
thẳng, ta chỉ có thể vẽ được một
đường song song với đường thẳng
đã cho” …
Da vâng Thưa Thầy ! Chỉ có hình ảnh một
NGƯỜI THẦY nghiêm nghị, thanh khiết, nhân
hậu, hiền hòa mới ở trong lòng chúng con ngót 40
năm qua và sẽ ở mãi trong phần còn lại của
cuộc đời chúng con như một đường thẳng
dài vô tận” (…)
(Trích: Điếu
văn)
KS Huỳnh Văn
Khánh (Ba Khoa)
Nguyên Thường
vụ Quận Ủy Tân Bình,
Chủ tịch Hội Cựu
Học sinh trường Phan Châu Trinh Đà Nẵng,
Chủ nhiệm Quỹ Học Bổng Phan Châu
Trinh.